Đặc Sản Ở Hà Giang Khiến Bạn Mê Tít Cháo Ấu Tẩu

Hà Giang là một trong những địa danh du lịch nổi tiếng ở VN không chỉ vì khung cảnh tự nhiên hoang sơ, thơ mộng mà còn là vì ẩm thực nơi đây.

Cháo ấu tẩu


Người dân ở đây ăn cháo ấu tẩu hàng ngày và sử dụng như một thứ thuốc chữa bệnh giúp giãn gân cốt, giảm đau nhức các cơ, xương, thậm chí là cả u nhọt. Nhiều người còn cho biết khi ăn loại cháo này, người đi xa về sẽ có một giấc ngủ say. Một số người bị mất ngủ, thường sử dụng cháo trước giấc ngủ khoảng vài tiếng đồng hồ, để đi vào giấc ngủ sâu hơn và không bị tỉnh lúc nửa đêm.

Hương vị cháo ấu tẩu
Đặc sản Hà Giang là món đặc trưng với vị đắng của trái ấu tẩu bên cạnh vị ngọt bùi, mập ngậy, tuy nhiên sẽ thực sự khá khó ăn với những người mới thưởng thức lần trước tiên. Giống như cháo hành giải cảm của người vùng đồng bằng, cháo ấu tẩu ban sơ chỉ là một bài thuốc dân gian của đồng bào dân tộc Mông. Tuy nhiên sau đó, người Hà Giang đã chế biến thêm một tẹo gia vị để hài hoà và đem lại màu sắc đặc trưng cho ẩm thực Hà Giang của mảnh đất vùng cao này. Cháo Hà Giang có vị béo ngậy, thơm, cay và khác lạ là đắng, vị đặc trưng của củ ấu tẩu. Khi mới ăn sẽ cảm nhận thấy một vị đắng bùi, khó nuốt, nhưng chỉ vài ba thìa đã thấy ngọt mồm, ăn nhiều còn có thể sinh nghiện.

Cách nấu
Củ ấu tẩu sau khi ngâm kỹ trong nước vo gạo đặc một đêm rồi đem hầm trong vòng 4 tiếng.. Chọn gạo tẻ, nếp cái trồng trên nương của đồng bào dân tộc, chân giò của lợn cắp nách, ninh trong 4 tiếng… qua một số công đoạn công phu mới có được bát cháo hoàn hảo.

Nồi cháo được đặt trực tiếp trên bếp than hồng luôn giữ được độ sốt dẻo, ăn kèm một ít hành lá, tử tô, rau thơm thịt nạc heo băm nhuyễn hay một một quả trứng vững chắc sẽ dạy lên vị giác của người thưởng thức. Ngoài hương vị đặc trưng, cùng cách chế biến riêng cháo Ấu Tẩu còn là một vị thuốc quý cho sức khoẻ, khác lạ giúp ngủ sâu giấc hơn, là một món ăn kết thúc chuyến hành trình dài cho chuyến đi của các du khách.

Quán bán cháo ấu tẩu
Cháo ấu tẩu, hương vị của núi rừng Hà Giang

Cháo Ấu tẩu từ lâu được xem là đặc sản ở Hà Giang, người dân trong vùng gọi đây là cháo độc dược” hay cháo chết người”. Tôi hỏi chuyện cô hàng và được biết, nhà hàng có cách chế biến ấu tẩu riêng như một bí quyết. Gạo nương của đồng bào dân tộc, vo sạch, để ráo. Ấu tẩu ngâm kỹ trong nước vo gạo một đêm, rửa tinh khiết và hầm cho tới khi mềm, bở… Vì củ ấu tẩu rất cứng nên hầm cho tới khi thành hỗn hợp sệt rất lâu và sau cùng ninh chung với chân giò heo hay móng. Nói thì nhanh và dễ, nhưng chế biến công phu vô cùng! Riêng việc chọn và làm sạch ấu tẩu cũng là một công đoạn khá kỹ lưỡng. Vậy thì cháo ấu tẩu Hà Giang bán ở đâu? Tại Đồng Văn, du khách cứ hỏi những người dân ở thị trấn Đồng Văn là họ chỉ. Trước có một chị cứ tối lại là quẩy gánh cháo ấu tẩu đi bán rong. Giờ không biết có còn không, nhưng chắc là không mất được. Còn tại TP Hà Giang, có một khu phố ăn đêm cũng là khu chuyên về cháo ấu tẩu. Có tới 2-3 quán nằm sát nhau.

Ngâm kỹ ấu tẩu trong nước vo gạo một đêm, rửa sạch đem ninh cho tới khi mềm, bở tơi thành thứ bột đặc sền sệt. Bột củ ấu tẩu được nấu lẫn gạo và nước sử dụng ninh từ chân giò lợn. Những người bán cháo ấu tẩu lâu năm chia sẻ, do củ ấu tẩu có độc tính nên nấu một nồi cháo lớn chỉ sử dụng vài củ, nhưng cần đủ vị để thực khách khi ăn cảm thấy vị đặc trưng của món ăn.

Tô cháo nóng hổi, ăn kèm chút thịt băm, khoanh chân giò và chút rau thơm. Bạn đồng nghiệp người Hà Giang của tôi cho rằng, đến Hà Giang mà chưa ăn cháo thì coi như không biết gì về món ngon Hà Giang. Khác biệt, các quán cháo ấu tẩu chỉ mở cửa bán sau 7 giờ tối.